Ik vind dat er nogal een kloof is tussen videogames en bioscoop, en dat is niet per se een probleem voor beide sectoren, maar de nieuwste game van Sam Barlow – Immortality – laat zien hoe krachtig de twee met elkaar verweven kunnen zijn, als het effectief wordt gedaan.
Jean-Luc Godard, een bekende Frans-Zwitserse filmregisseur en criticus, zei ooit: “een verhaal moet een begin, een midden en een einde hebben… maar niet noodzakelijk in die volgorde.” Onsterfelijkheid is misschien wel een van de meest ideale voorbeelden van Godards woorden in de praktijk. Terwijl je het mysterie van Marissa Marcel (Manon Gage) probeert te ontrafelen, merk je dat je een Moviola gebruikt en willekeurige clips aan elkaar rijgt uit de drie films waarin ze speelde.
Marcels eerste film, Ambrosio, ontleent zijn plot aan de gotische roman The Monk. Het is zowel sexy als zenuwslopend, en het verleidsterkarakter dat Marcel speelt, lijkt ook in haar volgende film te vloeien. Minsky volgde een jaar later met een nieuwe regisseur, John Durick, en zag Marcel de muze van een kunstenaar spelen in een moordmysterie. Eindelijk, 20 jaar later, werkte Marcel aan Two of Everything – opnieuw met John Durick, en na een periode van inactiviteit van de actrice. In deze is de toon nog donkerder dan voorheen; Marcel speelt een succesvolle popster met een body double, maar alles loopt mis.
Sommige van deze films klinken op papier niet slecht, hoewel er geen enkele ooit is uitgebracht. Jouw rol is om door beeldmateriaal te filteren dat de carrière van Marcel overspant – en dit bestaat ook niet alleen uit filmclips. Je moet scènes samenstellen uit haar allereerste periode als acteur in een soapcommercial, live-interviews, beelden van achter de schermen en meer. Zelfs de paar seconden voordat de filmlei breekt, of nadat de regisseur ‘Cut!’ zegt, kan een geheim worden ontrafeld. En dit is nog maar het begin van de magie van het illusoire verhaal van Marissa Marcel.
Onsterfelijkheid verblindt je vanaf het begin, en toegegeven, het is moeilijk gebleken om een recensie te schrijven zonder deze te verpesten. Terwijl je daar zit, lucifers aan elkaar knipt, de detective speelt in wat ik me voorstelde als een slecht verlichte kamer, is het moeilijk om niet het gevoel te hebben dat je op de rand van een belangrijke ontdekking staat. Altijd. En technisch gezien ben je… Wanneer die ontdekking gebeurt, realiseer je je al snel dat geen enkele clip kan zijn wat het lijkt, en er is zeker iets kwaadaardigs – onsterfelijk misschien – dat via de diverse media contact met je probeert op te nemen. Deze momenten kunnen vluchtig zijn, maar wanneer je ze tegenkomt, wordt je de adem beneemt.
Ik benaderde Immortality met hoge verwachtingen: dat is wat we allemaal gewend zijn van Sam Barlow en de schrijvers in het team (Allan Scott, Amelia Gray en Barry Gifford). Hun uitgebreide kennis van televisie en film schittert tijdens het spel. Of het nu gaat om subtiele beelden, kostuums of zelfs een vluchtig stukje dialoog, het verhaal van Immortality zal je achtervolgen.
Maar wat me ’s nachts wakker houdt, is hoe gedetailleerd het is; hoewel ik verward was over de conclusie van de games, is er één ding zeker met Immortality, en dat is dat de ontwikkelaar wist wat het deed. Ik kon gewoon op geen enkele manier gefrustreerd raken door niet alle antwoorden te hebben, want dat is precies wat deze game wilde doen. Het wikkelt je om zijn vinger en nodigt je uit om binnen te komen, voordat het je opsluit in het mysterie dat je moest oplossen; het is niet vaak dat een game zo’n gevoel bij mij oproept, maar Immortality is het type game dat je niet snel zult vergeten.
Onsterfelijkheid laat je geloven dat je de touwtjes in handen hebt, voordat je van je autonomie wordt beroofd zodra je je realiseert dat er iets aan de hand is. Het is niet iets waar we massaal aan gewend zijn in videogames – ons machteloos voelen en uit de hand lopen – en dat maakt Immortality zo sterk als een ervaring. Het zet onze traditionele game-ervaring op zijn kop en laat je opzettelijk in de geest van Marissa Marcel storten. Het hanteert uw keuzevrijheid en doet het met zelfvertrouwen. Alle verwarring en machteloosheid die ze ervaart tijdens haar carrière… je voelt het ook. Tegen het einde voelt het bijna alsof je Marissa bent, en de ‘echte’ Marissa – wie dat ook mag zijn – probeert je iets te leren.
Als je aan het einde van de game komt, denk ik dat het eerste waar je aan moet denken, als je ongetwijfeld in de war bent, de titel is: Immortality. Dat, evenals het concept van identiteit, is waar deze game over gaat. Er is veel dat onbeantwoord blijft, en ik kan accepteren dat er misschien enkele draadjes van Marissa’s verhaal zijn die onbekend zullen blijven. Wat ik wel weet is dat het domein van de cinema duidelijk hard is, en lang nadat je ‘weg’ bent om zo te zeggen, ben je nooit echt afwezig. Cinema vereeuwigt zijn onderwerpen, zoals de meeste vormen van kunst, en dit wordt uiteindelijk veel meer een horror-tragedie dan je in eerste instantie zou denken. De enige reden waarom Immortality in deze recensie geen 5/5 scoort, is alleen maar omdat je, naarmate de tijd verstrijkt, steeds weer dezelfde clips tegenkomt, je moe wordt; dit voelt bijna opzettelijk, maar het haalde me uit de magische betovering waarin ik me bevond.
Met het citaat van Jean-Luc Godard in gedachten, betekent het niet-lineaire verhaal van Immortality dat het einde van de game niet hetzelfde niveau van afsluiting heeft dat we gewend zijn — of dat we zouden verwachten. Er is geen happy end en ook geen droevig einde. Je blijft je gewoon afvragen. Het is een ongelooflijk vreemd gevoel, maar het gebrek aan afsluiting speelt hier een zeer belangrijke rol in waarom Immortality zo angstaanjagend is.
Ik weet niet zeker of ik ooit zal stoppen met me af te vragen over de slangen, de appels en alle andere props doorspekt met subtekst. Ik denk dat Immortality dat wilde doen; transformeren hoe velen van ons denken over en benaderen alle vormen van media – evenals de mensen die een rol spelen bij het vormgeven ervan, en het vormgeven van ons leven in het proces.